ورم روده ی خونریزی دهنده بوقلمون (آنتریت هموراژیک)

ورم روده ی خونریزی دهنده بوقلمون (آنتریت هموراژیک)



ورم روده ی خونریزی دهنده بوقلمون(آنتریت هموراژیک)

عامل بیماری یک سی آدنوویروس به نام آدنوویورس بوقلمون A یا آدنوویروس بوقلمون 3 (TADV-3) است. نام دیگر این ویروس آنتریت هموراژیک بوقلمون(THEv) است که در گروه  آدنو ویروس های پرندگان قرار دارد. عنوان شده که ماکروفاژها و لنفوسیت های B، سلول های هدف اولیه ویروس هستند، طحال محل اصلی تکثیر ویروس است اما دیده شده که سلول های آلوده به ویروس در بافت های متعدد دیگری مانند روده ها، بورس فابرسیوس، سکال تانسیل، تیموس، کبد، کلیه، لکوسیت های خون محیطی و شش ها حضور دارند.

این بیماری یک بیماری حاد در بوقلمون ها است و علایمی شامل بی حالی، دفعیات خونی و مرگ به همراه دارد. انتظار مشاهده این بیماری در سن زیر 6 هفته بعلت حضور پادتن های مادری کمتر از سنین بالای 6 هفته است. بیشتر موارد بیماری در سن 6 تا 11 هفتگی دیده می شود. جوجه بوقلمون های تازه تفریخ شده درصورت فقدان پادتن های مادری نسبت به بیماری حساس هستند اما در برابر شکل گیری جراحات روده ایی مقاومت می کنند.

بیماری بالینی در گله درگیر معمولا بین 7 تا 10 روز ادامه دارد.به علت ماهیت سرکوب کنندگی سیستم ایمنی توسط عامل بیمارزا، عفونت های باکتریایی ثانویه می توانند طول دوره بیماری و خسارات ناشی از آن را 2 تا 3 هفته ی دیگر افزایش دهند. به همان اندازه که مایکوپلاسما در بروز کلی باسیلوز با منشا تنفسی در ماکیان مهم است، آدنوویروس عامل ورم روده ی خونریزی دهنده نیز در بوقلمون در روند شکل گیری کلی باسیلوز  با منشا دستگاه گوارش دارای اهمیت است. مطالعات نشان داده که بیشتر گله ها در محدوده  سنی 8 تا 19 هفتگی، بدون بروز هیچگونه نشانه ایی از بیماری، دارای پادتن اختصاصی ضد ویروس هستند.

بروز بیماری تحت عواملی نظیر تراکم بالا، استرس سرمایی و کمبودهای غذایی قرار دارد و در این صورت می تواند تلفاتی تا 60 درصد نیز به دنبال داشته باشد. جوجه بوقلمون های زیر 4 هفته از ایمنی مادر برخوردارند در نتیجه در برابر بیماری مقاوم هستند. ویروس از طریق مدفوع قابل انتقال است ولی انتقال عمودی در آن دیده نشده است. پرندگان بهبود یافته قادر به انتقال ویروس از طریق مدفوع حتی پس از بهبودی کامل، هستند.

مقاومت به عوامل فیزکی و شیمیایی:

ویروس عامل بیماری آنترین هموراژیک در برابر عموامل شیمیایی و فیزیکی از مقاومت زیادی برخوردار است. این ویروس دمای 65 درجه سانتی گراد را به مدت 1 ساعت، دمای 37 درجه را بمدت 4 هفته و دمای 4 درجه را بمدت 6 ماه تحمل می کند. ویروس می تواد برای هفته ها در لاشه ی آلوده در برابر خشکی محافظت شود و یا در مدفوع و بستر مرطوب زنده بماند. همین امر دلیل اصلی تکرار بیماری بطور متوالی در یک مزرعه است. حرارت 70 درجه سانتی گراد بمدت 1 ساعت و خشک کردن در دمای 37 درجه یا 25 درجه بمدت 1 هفته ویروس را غیر فعال می کنند. ضدعفونی کننده ها بر پایه کلر و ید، بر ویروس   موثر هستند. ترکیبات چهارتایی آمونیوم به دلیل کارایی آن ها بر ویروس های بدون پوشینه قاعدتا بایستی موثر واقع شوند. درمرود تمام مواد ضدعفونی کننده، پاکسازی سطوح و برداشت مواد آلی قبل از کاربرد ماده ضدعفونی کننده برای موثر واقع شدن آن ضروری است.

تشخیص:

اخذ تاریخچه: تجربه ی وقوع بیماری در دوره های قبل، به دلیل توان بقا ویروس در محیط و شرایط مرطوب حائذ اهمیت است. با توجه به این نکته که این ویروس به خشکی حساس است این انتظار وجود دارد که ویروس در مزارع مستقر در نواحی مرطوب و معتدل، توانایی بقای افزون تری داشته و با سهولت بیشتر بین مزارع مختلف و یا در یک مزرعه بین دوره های متوالی، انتقال یابد.

نشانه های بالینی: میزان ابتلا پرندگان در موارد بروز بیماری در یک مزرعه می تواند 100 درصد باشد. نشانه های این بیماری در ظرف 24 ساعت بروز می کند که این علایم شامل افسردگی، دفعیات خونی و مرگ است. مدفوع حاوی خون تیره رنگ، اغلب در اطراف مقعد پرنده دیده می شود. با کمی فشار به محوطه شکی پرنده بیمار ممکن است دفعیات خونی از مقعد بیرون بریزد. پرنده هایی که علام بالینی را نشان می دهند معمولا پس از 24 ساعت یا می میرند یا بطور کامل بهبود می یابند. میزان مرگ و میر ناشی از بروز این بیماری، از کمتر از 1 درصد تا بیش از 60 درصد و به طور متوسط 10 تا 15 درصد مورد انتظار است. در گله هایی که بطور طبیعی مبتلا شده اند 6 تا 10 روز پس از بروز دفعات خونی، بیماری بتدریج فروکش می کند.

علایم کالبدگشایی: در موارد حاد به دلیل خونریزی، پرنده ی تلف شده رنگ پریده است، این در حالی است که پرنده وزن خوبی دارد و چینه دان پر از غذاست. روده ی کوچک معمولا متسع، تغییر رنگ یافته و آکنده از محتویات خونی است. مخاط روده دچار احتقان است و در برخی موراد با یک غشا فیبرینونکروتیک زرد رنگ پوشیده شده است. جراحات در دوازده وضوح بیشتری دارند. طحال، بزرگ و گرد شده و ظاهری لکه لکه پیدا می کند. در آن دسته از پرنده های مرده ایی که طحال در پاسخ به کم خونی ناشی از خون ریزی، منقبض شده و محتویات خود را به جریان عمومی تخلیه می کند، اندازه آن کوچکتر از حد طبیعی دیده می شود. در حالی که بقیه اندام ها عموما رنگ پریده هستند، شش ها ممکن است محتقن باشند. بزرگ شدگی کبد و خونریزی های سرسوزنی(پتشی) در بافت های مختلف نیز گزارش شده است.

راه های پیشگیری:

مدیریتی: انتقال بستر، مدفوع و یا هر وسیله آلوده به ویروس، از یک گله به گله دیگر خصوصا در یک مزرعه متداول ترین راه انتقال بیماری است. جهت ریشه کنی بیماری از یک مزرعه، ابتدا باید بستر کهنه به دقت از سالن ها و مزرعه تخلیه گردد و سپس نسبت به شستشوی سالن با ماده ی شوینده و آب کشی آن اقدام شود. در ادامه بایستی از ضدعفونی کننده هایی بر پایه کلر، ید و یا ترکیبات چهارتایی آمونیوم استفاده شود. سپس باید اجازه داده شود که سطوح و وسایل گندزدایی شده بمدت یک هفته در دمای 25 درجه سانتی گراد خشک شود. نکته حائذ اهمیت این است که در مزارع چند سنی، ریشه کنی ویروس عملا امکان پذیر نیست.

واکسیناسیون: بوقلمون های بهبود یافته از بیماری در برابر چالش با ویروس حاد، مقاوم هستند. ایمنی ناشی از درگیری، اختصاصی نیست و برای مدت طولانی دوام دارد. بدون تردید ایمنی با واسطه ی سلولی در محافظت فعال علیه عفونت و شکل گیری جراحات نقش دارد. از طرفی پادتن های مادری قادر هستند تا 6 هفتگی در برابر گسترش بالینی بیماری محافظت ایجاد کنند.

جدایه های بدون حدت ویروس، بطور موفقیت آمیزی به عنوان واکسن زنده در آب آشامیدنی مورد استفاده قرار گرفته اند. دو شکل واکسن در حال حاضر کاربرد گسترده ایی برای بوقلمون ها پیدا کرده است. هر دو واکسن، بنظر می رسد که قادر به برانگیختگی مناسب پادتن در سرم بوده و توانایی ایجاد محافظت را دارند.

واکسیناسیون بوقلمون های سالم از طریق آب آشامیدنی در سنین بین سه و نیم تا شش هفتگی صورت می گیرد. مواجهه ی بوقلمون ها با عوامل سرکوب کننده ایمنی مانند متاپنوموویروس پرندگان قبل از واکسیناسیون، کاهش پاسخ مناسب به واکسن را موجب می شود.

درمان: به دلیل ماهیت سرکوبگری سیستم ایمنی توسط این ویروس و فراهم نمودن شرایط برای دیگر عوامل بیماریزا، درمان برای عفونت های ثانویه ی باکتریایی مانند کلی باسیلوزیس، اغلب موثر خواهد بود. نکته آخر اینکه، بهتر است درمان آنتی بیوتیکی بر اساس آنتی بیوگرام صورت گیرد.

 

«تهیه شده توسط کمیته علمی-پژوهشی زنجیره یکپارچه بوقلمون زرین گستر پرتیکان»

پاسخگوی سوالات شما بازدیدکنندگان عزیز در بخش نظرات هستیم.

 

نظرات

نظر شما پس از تأیید نمایش داده خواهد شد



ورم روده ی خونریزی دهنده بوقلمون (آنتریت هموراژیک)